Baza Danych

5000000008 00000008
00000008
<
8951_mek.jpg
https://midasbrowser.pl/midas/pucheroki/pictures/maxi/mek/8951_mek.jpg
Wąsik, Marcin
>

Czapka pucheroka

rekwizyt obrzędowy

materiał (podłoża): papier, bibuła, tektura
technika: wycinanie, klejenie
wymiary: 33 cmśrednica: 19
miejsce pochodzenia: Zielonki
kolekcjoner: Karkoszka, Jan Kanty
powstanie: około 1939
opis: Czapka o kształcie stożka, przeszytego z boku nicią. Oklejona kolorowymi paskami papieru: czerwonymi, żółtymi, niebieskimi, zielonymi, fioletowymii srebrnymi.
relacje dotyczące obiektu: " (...)Z tej, z tamtej, z owej chaty wysuwają się, wybiegają pucheracy. Dziś ich dzień i żniwo. (...)Sa to przeważnie szkolni chłopcy z niższych klas. Twarz posmoloną przesłaniają im częściowo paski kolorowej bibuły, którymi naklejona jest wysoka, stożkowata czapka z tektury. Powrósło ze słomy, biegnące przez piersi na krzyż od prawego ramienia ku lewemu i obejmujące pas (...).Pucherak zielonecki zbiera (...) datki, najchętniej jajka do koszyczka z sieczką, który nosi na lewej ręce, podczas gdy w prawej trzyma laskę pucherską w kształcie młotka z długą rękojeścią. Tak przebrani biegają pucheracy od domu do domu, skandując wyuczone oracje, udrrzając do taktu laską o ziemię czy podłogę i udarowani idą dalej". (relacja nauczyciela z Zielonek - Jana Kantego Karkoszki z 12 kwietnia 1947 r., opublikowana w: Jan Karkoszka, Pucheracy, "Orli Lot" , R. XXI: maj-czerwiec 1947, nr 5-6, s. 83-86.
historia: Czapka została przekazana w darze do Muzeum Etnograficznego w Krakowie w 1939 roku przez nauczyciela z Zielonek - Jana Kantego Karkoszkę. Wykonana została prawdopodobnie przez nieznanego z imienia i nazwiska chłopca - Pucheroka. Jan Kanty Karkoszka był kierownikiem szkoły w Zielonkach w latach 1919 - 1950, oraz lokalnym działaczem społecznym. Był inicjatorem budowy Domu Ludowego w Zielonkach. Prowadził Kasę Stefczyka. Jego pasją było zbieranie i dokumentowanie lokalnego folkloru. W 1939 roku podarował do Muzeum Etnograficznego w Krakowie młotek i czapkę pucheroka. W 1947 roku opublikował artykuł o Pucherokach w "Orlim Locie".
stan zachowania: dobry
miejsce przechowywania: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
numer inwentarza: 8951/mek
literatura: Karkoszka, Pucheracy. "Orli Lot" 1947, nr 5-6, s. 83-87.
media: Wąsik, Marcin , 2021
opracowanie dokumentu: Skoczeń-Marchewka, Beata, 2021.09.30,
instytucja: CENTRUM KULTURY, PROMOCJI I REKREACJI W ZIELONKACH
.